Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 2 trang 124 SGK Ngữ văn 7 tập một phần trả lời câu hỏi đọc - hiểu, soạn bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh chi tiết và đầy đủ nhất.
Đề bài
Tuy không phải là bài thơ Đường luật song Tĩnh dạ tứ cũng sử dụng phép đối.
a. So sánh về mặt từ loại của các chữ tương ứng ở hai câu cuối để bước đầu hiểu thế nào là phép đối.
b. Phân tích tác dụng của phép đối ấy trong việc biểu hiện tình cảm quê hương của tác giả.
Trả lời bài 2 trang 124 SGK Ngữ văn 7 tập 1
Câu trả lời tham khảo
Câu trả lời 1
Không phải là một bài thơ Đường luật. Tĩnh dạ tứ của Lí Bạch là một bài cổ tuyệt (tứ tuyệt cổ phong) nhưng cũng sử dụng phép đối".
“Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương.”
Ở đây “cử đầu” đối với “đê đầu” và “vọng minh nguyệt” đối với “tư cố hương”. Đúng là số lượng chữ của các bộ phận tham gia đối bằng nhau, cấu trúc ngữ pháp của các bộ phận tham gia đối giống nhau và từ loại của các chữ tương ứng ở hai vế giống nhau, cần chú ý chỉ trong thơ cổ thể, “đầu” mới đối được với “đầu" (đối trùng thanh), còn trong thơ Đường luật thì không thể đối như thế được.
Tác dụng của phép đối ở đây nhằm biểu hiện cụ thể và sinh động tình cảm quê hương.
Trước khi “ngẩng đầu” tác giả đã “cúi đầu” vì có “cúi đầu” mới ngỡ ánh trăng là sương phủ mặt đất. Từ chỗ chỉ thấy ánh trăng ấy, ông đã “ngẩng đầu” để nhìn thấy cả bản thân vầng trăng. Và khi thấy vầng trăng cũng như mình cô độc lạnh lẽo, lập tức tác giả lại “cúi đầu" để suy ngẫm về quê hương. Các cử động “cúi đầu, ngẩng đầu, cúi đầu” liên tục ấy thể hiện sinh động cụ thể hoạt động của tư duy và cảm xúc nói rõ hơn là của tình cảm quê hương.
Câu trả lời 2
a. Tác giả sử dụng phép đối ở hai câu cuối: “Ngẩng đầu nhìn trăng sáng / Cúi đầu nhớ cố hương”.
Hai câu đối rất chuẩn về mặt từ loại: động từ/ động từ (cử đầu – đê đầu), (vọng – tư), tính từ / tính từ (minh – cố), danh từ/ danh từ (nguyệt – hương).
b. Phép đối có tác dụng làm cho người đọc thấy được rõ hơn sự nhớ quê hương, chìm đắm trong nỗi nhớ, trăng thấm đẫm buồn của nhà thơ. Cái cúi đầu, ngẩng đầu chỉ trong khoảnh khắc nhưng nhưng cho thấy tình cảm yêu quê hương đó luôn thường trực , sâu nặng biết bao.
Câu trả lời 3
Hai câu thơ cuối giống hệt nhau về: cấu trúc ngữ pháp, từ vựng, số lượng chữ
| Động từ | Danh từ | Động từ | Tình từ | Danh từ | |
| Câu 3 | Cử | đầu | vọng | minh | nguyệt |
| Câu 4 | Đê | đầu | tư | cố | hương |
-----------
Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 2 trang 124 SGK ngữ văn 7 tập 1 được Đọc tài liệu biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh trong chương trình soạn văn 7 tốt hơn trước khi đến lớp.