Đọc: Thanh âm của gió trang 8, 9
Khởi động
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 8: Trao đổi với bạn về những trò chơi hoặc hoạt động em thường thực hiện khi chơi ngoài trời.
Trả lời:
Các trò chơi và hoạt động em thường thực hiện khi chơi ngoài trời:
- Bóng đá: thường tổ chức theo trận đấu nhỏ, có hai đội mỗi đội 11 người kể cả thủ môn.
- Thả diều: thường chơi vào những buổi chiều mùa hè có gió, cánh diều thường có nhiều màu sắc, kích thước có thể to hoặc nhỏ.
- Ngoài ra còn một số trò chơi như nhảy dây, chơi bắn bi, cầu lông, …
Đọc văn bản
THANH ÂM CỦA GIÓ
Chúng tôi đi chăn trâu, ngày nào cũng qua suối. Cỏ gần nước tươi tốt nên trâu ăn cỏ men theo bờ suối, rồi mới lên đồi, lên núi. Suối nhỏ, nước trong vắt, nắng chiếu xuống dáy làm cát, sỏi ánh lên lấp lánh. Một bên suối là đồng cỏ rộng, tha hồ cho gió rong chơi. Thỉnh thoảng gió lại vút qua tai chúng tôi như dùa nghịch.
Chiều về, đàn trâu nó cỏ dầm mình dưới suối, chúng tôi tha thần tìm những viên đá đẹp cho mình.
Bỗng em Bống nói:
– Ơ, em bịt tai lại nghe tiếng gió lạ lắm.
– Bịt tai thì nghe được gì? – Tôi hỏi Bống.
– Bịt tai lại rồi mở ra và cứ lặp lại như thế. Anh thử xem.
– Đúng rồi, tớ cũng nghe thấy tiếng gió thổi hay lắm. – Điệp reo lên.
Vừa nói, nó vừa lấy tay bịt hai tai rồi mở ra như Bống chỉ. Cả hội tụ lại, lần lượt đưa hai bàn tay lên bịt tai.
- Nghe “u... u…u...” – Văn cười.
– Không, phải thật im lặng, dầu mình nghĩ gì sẽ nghe tiếng gió nói ra như thế. – Thành nhíu mày như đang tập trung lắm.
– Đúng rồi, tớ nghe thấy “vui, vui, vui, vui...”.
- Còn tớ nghe thấy “cười, cười, cười, cười....”.
Mỗi đứa nghe thấy một thanh âm. Cứ thế, gió chiều thổi từ thung lũng dọc theo suối mang theo tiếng nói trong đầu mỗi đứa bay xa. Đứa nào cũng mê mải theo tiếng gió cho đến khi Văn là lên:
– Gió nói “đói, đói, đói... rồi.”.
Cả hội giật mình. Chiều dã muộn, mặt trời xuống thật thấp. Chúng tôi lùa trâu về, không quên đưa hai tay lên giữ tai để vẫn nghe tiếng gió.
Tối đó, tôi và Bống kể cho bố mẹ nghe về trò chơi bịt tai nghe tiếng gió. Bố bảo mới nghe chúng tôi kể thôi mà bố đã thích trò chơi ấy rồi. Bố còn nói nhất định sáng mai bố sẽ thử ngay xem gió nói điều gì.
(Theo Văn Thành Lê)
* Trả lời câu hỏi
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 8 Câu 1: Khung cảnh thiên nhiên khi các bạn nhỏ đi chăn trâu được miêu tả thế nào?
Trả lời:
Khung cảnh thiên nhiên khi các bạn nhỏ đi chăn trâu được miêu tả:
- Cỏ gần nước tươi tốt, trâu ăn cỏ theo bờ suối, rồi mới lên đồi, lên núi.
- Suối nhỏ, nước trong vắt, nắng chiếu xuống dáy làm cát, sỏi ánh lên lấp lánh.
- Một bên suối là đồng cỏ rộng.
- Thỉnh thoảng gió lại vút qua tai.
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 8 Câu 2: Em Bống đã phát hiện ra trò chơi gì? Theo em, vì sao các bạn thích trò chơi đó?
Trả lời:
Em Bống đã phát hiện ra trò chơi bịt tai lại nghe tiếng gió.
Các bạn thích trò chơi đó vì mỗi bạn nghe được một âm thanh khác nhau, nó tạo ra trải nghiệm mới lạ, thú vị và có phần huyền bí khi nghe tiếng gió nhưng không thấy được nguồn gốc của âm thanh đó.
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 8 Câu 3: Việc bố hưởng ứng trò chơi của hai anh em nói lên điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.
A. Trò chơi hấp dẫn đến mức người lớn cũng thích chơi.
B. Bố khuyến khích các con chơi những trò chơi ngoài trời.
C. Bố muốn hoà nhập vào thế giới trẻ thơ của các con.
Trả lời:
Việc bố hưởng ứng trò chơi của hai anh em nói lên: Bố khuyến khích các con chơi những trò chơi ngoài trời.
Chọn B.
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 8 Câu 4: Tưởng tượng em cũng tham gia vào trò chơi bịt tai nghe gió, nói với các bạn điều em nghe thấy.
Trả lời:
Nếu tôi cũng tham gia vào trò chơi này, có lẽ tôi sẽ nghe thấy tiếng gió thổi nhẹ nhàng, như là tiếng kể chuyện của tự nhiên. Tiếng gió có thể nói về những câu chuyện cổ tích của rừng, suối và đồng cỏ xanh mướt.
Luyện từ và câu: Luyện tập về danh từ, động từ, tính từ trang 10
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 10 Câu 1: Mỗi ý ở cột B nói về danh từ, động từ hay tính từ?
Trả lời:
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 10 Câu 2: Trò chơi: Đọc đoạn đầu của bài Thanh âm của gió và thực hiện các yêu cầu,
Vòng 1
Tìm danh từ theo mỗi nhóm sau:
a. 1 danh từ chỉ con vật
b. 1 danh từ chỉ thời gian
c. 2 danh từ chỉ hiện tượng tự nhiên
Vòng 2
Tìm 4 động từ chỉ hoạt động hoặc trạng thái của người hoặc vật.
Vòng 3
Tìm 4 tính từ chỉ đặc điểm của các sự vật dưới dây: cỏ, suốim nước, cát
Vòng 4
Đặt 1 câu nói về một hiện tượng tự nhiên, trong đó có ít nhất 1 danh từ, 1 động từ, 1 tính từ.
Trả lời:
Vòng 1
a. 1 danh từ chỉ con vật: Trâu
b. 1 danh từ chỉ thời gian: Chiều
c. 2 danh từ chỉ hiện tượng tự nhiên: Gió, mặt trời.
Vòng 2
4 động từ chỉ hoạt động hoặc trạng thái của người hoặc vật: Đi, nói, lùa, nghe.
Vòng 3
4 tính từ chỉ đặc điểm của các sự vật dưới dây:
- Cỏ: tươi tốt
- Suối: nhỏ
- Nước: trong vắt
- Cát, sỏi: Lấp lánh
Vòng 4
Chiều buông xuống, gió thổi từ thung lũng mang theo tiếng nói của thiên nhiên.
Viết: Tìm hiểu cách viết bài văn kể chuyện sáng tạo trang 11, 12
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 11 Câu 1: Đọc bài văn kể lại câu chuyện và các chi tiết kể sáng tạo (A, B) dưới đây, sau đó thực hiện yêu cầu.
a. Bài văn trên kể lại câu chuyện gì?
b. Tìm phần mở bài, thân bài và kết bài của bài văn. Nêu ý chính của mỗi phần.
c. Mỗi chi tiết sáng tạo A, B được bổ sung vào phần nào của bài văn?
d. Tìm nội dung phù hợp với mỗi chi tiết sáng tạo A, B.
A. Sáng tạo thêm chi tiết tả cảnh.
B. Sáng tạo thêm lời thoại cho nhân vật.
Trả lời:
a. Bài văn trên kể lại câu chuyện Một chuyến phiêu lưu.
b. Tìm phần mở bài, thân bài và kết bài của bài văn. Nếu ý chính của mỗi phần.
- Mở bài: Từ đầu đến “Nguyễn Thị Kim Hòa” => Nội dung: Giới thiệu câu chuyện.
- Thân bài: Từ “Chuyện kể rằng” đến “do cố nén cười”. => Nội dung: Kể lại câu chuyện với những chi tiết sáng tạo.
- Kết bài: Đoạn còn lại. => Nội dung: Nêu suy nghĩ, cảm xúc về câu chuyện.
c. Mỗi chi tiết sáng tạo A, B được bổ sung vào phần thân bài của bài văn.
d. Nội dung phù hợp với mỗi chi tiết sáng tạo A, B.
A. Sáng tạo thêm chi tiết tả cảnh:
“Cả phủ kín cánh đồng như một tấm thảm xanh mát. Cây cối cũng xanh mướt như ngày nào cũng được gọi rửa. Không gian ngai ngái mùi cỏ thơm, thật dễ chịu!”
B. Sáng tạo thêm lời thoại cho nhân vật:
“Chuột xù nói:
– Bác ngựa bảo nguy hiểm lắm.
Mèo nhép hứ một cái:
– Cậu không đi thi thôi, tớ đi một mình.”
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 12 Câu 2: Theo em, đoạn dưới đây có thể thay cho đoạn nào của câu chuyện?
Chuột xù lồm cồm bò dậy, thấy mèo nhép vẫn sợ hãi, run lập cập. Một lúc lâu, mèo nhép mới xấu hổ bảo:
– Bờ sông bên nhà mình cũng đẹp lắm. Chúng mình về thôi.
Bác ngựa và chuột xù cười phá lên. Mèo nhép cũng bẽn lẽn cười.
Trả lời:
Đoạn văn có thể thay cho đoạn “Trên lưng bác ngựa trở về” đến “do cố nén cười”.
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 12 Câu 3: Nêu những cách em có thể vận dụng để viết bài văn kể chuyện sáng tạo.
Trả lời:
Những cách em có thể vận dụng để viết bài văn kể chuyện sáng tạo:
- Thêm chi tiết tả ngoại hình và hoạt động của nhân vật.
- Thay đổi cách kết thúc của câu chuyện.
- Tưởng tượng mình đang tham gia vào câu chuyện, được “nhìn”, “nghe”, “chạm vào”,.. mọi sự vật trong câu chuyện để sáng tạo chi tiết.
- Sáng tạo thêm lời thoại cho nhân vật.
-...
* Ghi nhớ
Trong bài văn kể chuyện sáng tạo, người viết có thể thêm chi tiết (thêm lời thoại, thêm lời kể, lời tả,...) hoặc thay đổi cách kết thúc mà không làm thay đổi nội dung chính và ý nghĩa của câu chuyện.
Bài văn có 3 phần:
– Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.
– Thân bài: Kể lại câu chuyện với những chi tiết sáng tạo.
– Kết bài: Nêu suy nghĩ, cảm xúc về câu chuyện.
* Vận dụng (trang 12)
Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 trang 12 Vận dụng 1: Kể cho người thân nghe câu chuyện Một chuyến phiêu lưu với chi tiết em sáng tạo thêm.
Trả lời:
Chi tiết sáng tạo thêm sau câu “Mèo không để ý, miệng chuột đang mím lại do cố nén cười.”: Sau đó chuột không thể nhịn nữa mà cười phá lên. Bác ngựa thấy thế cũng cười theo chuột. Mèo nhép thấy thế vừa xấu hổ vừa tức giận vì chuột đã lừa mình
Trả lời:
Em tiến hành tìm đọc một câu chuyện về thế giới tuổi thơ qua sách báo, internet,...
Ví dụ:
Câu chuyện "Alice ở xứ sở thần tiên" của Lewis Carroll là một trong những câu chuyện kinh điển về thế giới tuổi thơ. Trong câu chuyện này, cô bé Alice bước vào một thế giới kỳ lạ và mơ mộng sau khi rơi vào một hố thần kỳ. Tại đây, cô gặp phải những nhân vật kỳ quái như Cheshire Cat, Mad Hatter, và Queen of Hearts.
Trong hành trình của mình, Alice trải qua nhiều cuộc phiêu lưu thú vị và gặp phải nhiều tình huống hài hước và đầy màu sắc. Câu chuyện không chỉ là một cuộc phiêu lưu mà còn là một cuộc hành trình tìm kiếm bản thân và hiểu biết về thế giới xung quanh.